BÜYÜK İPEK YOLU’NUN KALBİ

Türkmenistan – Büyük İpek Yolu’nun  kalbi olarak ilan edilen 2018 yılı dev projeler ve etkinlikler ile başladı.

23 Şubat 2018 tarihinde Mary vilayetinin Serhetabat kentinde Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) doğalgaz boru hattının Afganistan bölümünün inşası yapılan törenle başladı ve Türkmenistan-Afganistan-Pakistan elektrik iletim hattı ile beraber fiber-optik iletişim hattının temeli atıldı. Bunlarla birlikte Serhetabat-Tourghundi yeni demiryolu hattı da kullanıma açıldı.

Törene Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov, Afganistan İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mohammad Aşraf Gani, Pakistan İslam Cumhuriyeti Başbakanı Şahid Hakan Abbasi ve Hindistan Cumhuriyetinin Dışişleri Devlet Bakanı Mubaşir Javed Akbar katıldı.

Törenlere katılanların arasında Meclis Başkanı, Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcıları, Türkmenistan askeri ve adli kurumların, bakanlıkların ve diğer kamu kurumlarının başkanları var. Bunların yanı sıra ülkemizde görevli yabancı diplomatik misyonların ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerin başkanları, birkaç ülkeden gelen heyetler, Asya Kalkınma Bankası ile İslam Kalkınma Bankası da dâhil olmak üzere itibarlı uluslararası finans kuruluşlarının üst düzey temsilcileri, yabancı işadamları, yabancı ve ulusal medya mensupları katıldı.

Bu etkinliklere katılanlar tören sırasında tele-konferans aracılığıyla TAPI doğalgaz boru hattının iki çelik borularının birleştiği yerin kaynak yapılışını, elektrik iletim ve fiber-optik iletişim hattının kurulmasını izlediler.

“Türkmenistan çok büyük miktarlarda doğalgaz rezervlerine sahip olmakla beraber, çeşitlendirmenin ve dünya pazarlarına enerji kaynaklarını iletmenin uzun dönemli sistemini oluşturmakla mavi yakıtın ihracatı için geniş kapsamlı projeleri hayata geçiriyor” – diyerek, Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov TAPI doğalgaz hattının Afganistan safhasının inşasının başlanması dolayısıyla düzenlenen törende konuştu. “Mavi yakıtı” zenginliği açısından dünyada ikinci olan “Galkynyş” gaz sahasından başlayacak TAPI doğalgaz hattının hayata geçirilmesi, bölgedeki meseleleri çözmenin yanı sıra, barışı ve istikrarı güçlendirmeye yardım edecektir. Binlerce yeni işyerlerinin oluşmasına imkân verecektir.

Bu büyük doğalgaz boru hattı boyunca fiber-optik iletişim hattının kurulması da planlanmıştır. Türkmenistan sınırlarından başlayarak Afganistan üzerinden Pakistan’a kadar 814 kilometrelik fiber-optik iletişim hattı geçecek. Bu projenin tamamen hayata geçirilmesi ile birlikte gelecekte Türkmenistan, Avrupa ile Güneydoğu Asya ülkeleri arasında bilgi köprüsü olarak önemli bir yere sahip olacak.

Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov, Türkmenistan’ın komşu ülke Afganistan ile ulaştırma alanındaki işbirliğini geliştirmeye büyük önem verdiğini de vurguladı. Bir örnek olarak Devlet Başkanı, Türkmenistan-Afganistan-Tacikistan bağlantısının hâlihazırda kullanıma açılmış parçası olan Kerki-İmamnazar-Akina demiryolunu hattını gösterdi.

Türkmenistan Demiryolu Taşımacılığı Bakanlığı, daha yakın zamanlarda, Afganistan'ın Tourghundi istasyonuna kadar toplam 13 kilometrelik demiryolunu tamamen yeniden tadil etti. Bu projenin uygulanmasıyla istasyonun kullanım kapasitesi, Afganistan'ın ticari malların dolaşımındaki önemi arttırılmış oldu ve böylelikle Afgan ürünlerini uluslararası pazarlara ihraç etme ve ithal edilen malların en uygun ve kısa sürede ülkenin diğer bölgelerine teslim edilmesine imkân sağlandı.

Enerji sektöründe Türkmenistan ile Afganistan arasındaki etkileşim daha da kazanmaktadır. Kardeş ülkeye ihraç edilen elektrik enerjisi miktarını arttırmak için yeni istasyonlar, güç iletim hatları inşa ediliyor. Ayrıca, inşasına bugün başlanan, 500 kilowatt güce sahip Türkmenistan-Afganistan-Pakistan elektrik iletim hattı, TAPI doğalgaz boru hattı hattındaki tesislere elektrik sağlamanın yanı sıra, elektrik enerjisini Afganistan üzerinden Pakistan ve Güneydoğu Asya devletlerine ihraç etme fırsatı da sunacak.

Türkmen liderinin belirttiği gibi, bu entegrasyon projelerinin hayata geçirilmesi, bölge ülkelerinin etkin bir işbirliğiyle ekonomik fırsatları arttırmaya geniş olanak sağlıyor.

Yeni Serhetabat-Tourghundi demiryolu hattında ilk trenler hareket etti

23 Şubat 2018 tarihinde TAPI doğalgaz boru hattının yeni safhasının inşasına başlanması ile birlikte, Türkmenistan-Afganistan-Pakistan elektrik iletim hattı ile fiber-optik iletişim hattının temel atma törenleri çerçevesinde Serhetabat-Tourghundi demiryolu hattı da kullanıma açılmıştı.

24 Şubat 2018 tarihinde ise sınırdaki Serhetabat kentinde yer alan Türkmen istasyonundan komşu Afganistan’ın Herat vilayetine doğru ilk vagonlar hareket etti. Yeni demiryolu hattından ilk taşınan yükler arasında Türkmenistan’da üretilen petrol ürünleri, gıda ve sanayi malları, inşaat malzemeleri de var.

Kardeş Afgan halkına çok yönlü yardımlarını ve desteklerini veren Türkmenistan’ın yeni Türkmen-Afgan demiryolunu inşa etmesi de bunların arasına eklenmiş oldu. 2017 yılının Kasım ayı ortalarında Aşkabat’ta düzenlenen Afganistan 7. Bölgesel Ekonomik İşbirliği Konferansı bu meselelere ithaf edilmişti ve bu toplantıda tüm bölge için yararlı birçok anlaşmaya varılmıştı. Böylelikle Kasım ayının sonlarında Türkmen demiryolu çalışanları, Afganistan’ın Tourghundi kentine kadar uzanacak bu demiryolun inşasına başlamışlardı. İşte 3 ay gibi kısa bir sürenin ardından 2018 yılının Şubat ayının sonu itibarıyla bu demiryolu hattı kullanıma açılmış oldu.

Aynı toplantıda Afganistan-Türkmenistan-Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye arasında yeni “Lapis Lazuli” uluslararası transit ulaşım koridorunu oluşturmayı amaçlayan beşli Anlaşma imzalanmıştı. Bu rotanın Afganistan’ı Avrupa ve diğer ülkeler ile bağlamanın yanı sıra, aynı zamanda ülkeleri bir birine yakınlaştırarak, ticaretin, transit ulaşımın ve yatırımın daha da artmasına büyük fırsatları sunacak, bu çok yönlü ulaştırma koridoru gelecekte Asya ile Avrupa arasındaki ticaret-ekonomi ve kültürel köprüye dönüşecektir. Afganistan’ın komşu ülkeleri ile böyle bağlantılarını açması, geniş ağa sahip ulaşım sistemini oluşturma projelerine devam etmesi ile bu ülke için, kendi coğrafi avantajlarından yararlanarak Avrasya kıtasında ulaşım ve transit merkezi olabilmesi için önemli fırsatlar mevcut.

Türkmenistan Devlet Başkanının katılımıyla “Büyük İpek Yolu” spor müsabakaları başladı.

26 Şubat 2018 tarihinde, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov’un katılımıyla, Lebap vilayetinin merkezi olan Türkmenabat şehrinde "Büyük İpek Yolu" adı altında kitlesel spor müsabakaları başladı. Etkinliklere ülkenin hükümet temsilcilerinin yanı sıra yabancı konuklar da katıldı.

Etkinlikler, Türkmenabat'ın ana caddesi “Bitarap Türkmenistan” Caddesi boyunca koşu yarışının açılışı ile başladı. Yarışın açılışını Devlet Başkanı yaptı. Koşu yarışını takiben, Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov başkanlığında bir bisiklet yarışı başladı. Spor üniforması giyen bin beş yüz bisikletçi, kamu kurum ve kuruluş temsilcileri, Seyitnazar Seydi Türkmen Devlet Eğitim Enstitüsünün öğrencileri, orta öğretimden lise öğrencilerine kadar birçok spor-sever “Amul-Hazar 2018” yarışmasına dâhil oldu.

Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov, Türkmenabat'ın merkez caddelerinin kavşağındaki bisiklet yarışının bitiş çizgisine ulaştı. Daha sonra Devlet Başkanı, bu sene Eylül ayında uluslararası ralli yarışının başlatılacağı yere yöneldi.

Hâlihazırda 9-14 Eylül 2018 tarihlerinde yapılması planlanan "Amul-Hazar 2018" uluslararası ralli yarışı için hazırlık çalışmaları devam ediyor. Bu bağlamda ralli otomobil yarışlarını gerçekleştirmede kapsamlı tecrübeye sahip “Amaury Sport Organisation” ve “Eco Race” gibi Fransız şirketleri ile ön görüşmeler yapılmakta. Şimdilik ralli için danışmanlık, koordinasyon, yurtdışından çeşitli spor takımlarını davet etme, dünyaca ünlü televizyon kanallarına ve haber ajanslarına tanıtılması ve reklamı üzerine odaklanılmış durumda. Yarışın geçeceği taslak rotası hazırlanmış olup, bu ralli yarışı beş turdan oluşacak. Bunlar Amul-Mary, Mary-Derveze, Derveze-Türkmen Gölü, Türkmen Gölü-Yangala ve Yangala-Avaza'dır.

"Africa Eco Race" ralli müsabakasının genel direktörü ve organizatörü, çifte Dünya Şampiyonu ve Paris-Dakar'ın çifte galibi olarak bilinen ünlü ralli yarışmacısı Jean-Louis Schlesser'in bu yarışın açılışında gerçekleştirilecek etkinliklere katılmaktan onur duyacağını belirterek, "Amul-Hazar 2018" önemine dikkat çekti.

Jean-Louis Schlesser otomobil sporu dâhil, Türkmenistan’daki spor alanında sağlanan büyük başarıları takdirle karşıladığını beyan ederek, Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov'a bir hediye olarak yarış arabasının anahtarını sundu.

Devlet Başkanı, "Amul-Hazar 2018" yarışının yapılacağı alanda bir spor otomobilinde test sürüşü yaparak, aracın off-road koşullarında ustaca kontrolünü sergiledi.

Daha sonra, İçişleri Bakanlığı ve Türkmenistan Otomobil Sporları Federasyonu'nu temsilen 6 takımın arasında zaman ve hız yarışları yapıldı.

Türkmenistan Devlet Başkanının katılımıyla Türkmenabat Uluslararası havalimanı açıldı.

2018 yılı “Türkmenistan – Büyük İpek Yolu’nun Kalbi” olarak ilan edilmişti. 26 Şubat 2018 tarihinde, Lebap vilayet merkezi olan Türkmenabat şehrinde Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedov'un katılımıyla Uluslararası Havaalanı yapılan törenlerle kullanıma açıldı.

Meclis Başkanı, Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcıları, Aşkabat’ın ve vilayetlerin valileri, askeri ve adli kurumların başkanları, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, yabancı ve ulusal medya mensupları, yabancı ülkelerin Türkmenistan’daki büyükelçileri ve yerli halk bu açılış törenine katıldı.

Devlet Başkanı, sembolik şeridi keserek tebrik konuşmasıyla katılımcılara seslendi. Devlet Başkanı, Türkmenabat şehrinin yeni havalimanının sadece doğu bölgesine değil, tüm ülkenin sosyal ve ekonomik kalkınmasına büyük katkı sağlayacağına dair güvenini dile getirdi. Bu uluslararası havalimanı, ülkeler arasındaki dostluğu ve barışı güçlendirmek üzere tasarlanan ulaşımın önemli kavşak noktası haline gelecektir.

Yeni havalimanının inşası, Sanayici ve Girişimciler Birliği üyesi "Gündogdy" şirketi tarafından gerçekleştirildi. Yeni havalimanı tesislerinin tamamı, toplamda 600 hektardan daha fazla bir alanı kapsıyor. İnşaatı sırasında, ulusal mimarinin yaratıcı yöntemleri yaygın şekilde kullanıldı. Havalimanı girişinde Lebap yerel kültürel deseni şeklinde fıskiyeler inşa edilmiş ve 37 bin metrekarelik alana sahip yolcu terminal binası ise kuşbakışından bakıldığında Oğuz Han'ın yıldızı görünümünü vererek, bu özelliğiyle Türkmenabat Uluslararası Havalimanı Guinness Rekorlar Kitabına alındı.

Türkmenabat Havalimanının pisti 3800 metre uzunluğuna ve 60 metre genişliğine sahiptir. Uçuşların güvenli bir şekilde sağlanması için gereken tüm yerüstü ekipmanlar ile donatılmış olup, bunların arasında iniş sistemi, uzaklıkölçer, ışık sinyali ve meteorolojik sistemler de vardır. Bunlar Airbus dâhil olmak üzere her türlü hizmet tipi uçaklara iniş-kalkış yapmasına olanak sağlıyor.

Geniş yolcu terminalinde, yolcuların bekleme, hızlı kayıt ve biniş hizmetleri için en uygun koşullar bulunmaktadır. Teleskopik merdivenler, bilgi panoları, uluslararası ve uzak mesafe iletişim noktası, depo odaları gibi olanaklar bulunmakta. Yolcuların bekleme salonu rahat koltuklar ile donatılmıştır, kafeteryalar, büfeler, marketler de bulunmaktadır. CIP salonu, Duty Free mağazaları, internet cafe ve diğer hizmet alanlarıyla donatılmıştır. Mühendislik, teknik ve tasarım özellikleri açısından yeni terminal, ülkedeki son teknolojilere sahip havalimanlarından biridir. Açılışta Devlet Başkanı, Türkmenabat havalimanının Onur Kitabına not bırakarak, havalimanı çalışanlarına başarılar, sağlık ve aile refahı dileklerinde bulundu.

yilmazparlar@yahoo.com